maandag 28 juli 2008

Verveling is een vies woord

Met enige regelmaat bereiken ons alarmerende berichten over jongeren die ‘uit verveling’ andere jongeren of volwassenen in elkaar slaan of met messteken om het leven brengen. Ook vandalisme, vernieling van voorwerpen en gebouwen die aan de gemeenschap toebehoren, lijkt een steeds grotere hobby te worden. Hebben ze dan geen MP3-speler, GSM, computer, Playstation of Nintendo DS? Gaan ze niet vijf keer per jaar naar het pretpark of met school naar Tsjechië of andere verre bestemmingen? Dat de generatie boven hen alleen maar een platenspelertje met een paar duur gekochte LP’s, een zwartwit-TV-tje en wat boeken had, één keer in de vijf jaar eens een keer naar de Efteling (toen alleen nog maar een sprookjesbos en geen pretpark) ging en met school één keer per jaar naar het Openluchtmuseum in Arnhem of de dierentuin en zich toch niet verveelde, tja, dat was de prehistorie. Op het gevaar af voor ‘ouwe lul’ te worden versleten, ook ik behoor tot die ietwat oudere generatie en ik kende het hele woord verveling niet. U heeft al eerder kunnen lezen dat ik al heel mijn leven boeken verslind. Ook heb ik mijn LP’s* gekoesterd en vaak gedraaid met koptelefoon, zodat ik niemand tot last was. De geluidskwaliteit was zeker voor die tijd (jaren zeventig) ongehoord goed. Dat is ook zoiets, de jeugd van nu neemt genoegen met een inferieur MP3tje, weergegeven door twee kleine speakertjes of via hun mobieltje, midden op straat. Niet alleen dringen zij zich daarmee op aan hun medemens, die vaak niet op die muziek of wat daarvoor moet doorgaan zit te wachten, maar het klinkt ook nog eens nergens naar. Zijn dat nu de zegeningen van de moderne techniek?
Maar goed, ik dwaal weer eens af. Ik verveelde mij dus niet en ben nooit anderen tot last geweest, laat staan dat ik ze (dodelijk) letsel toebracht. En dan was ík nog bevoorrecht, want ik had een redelijk grote LP-collectie, samengesteld uit door mijzelf van mijn zure spaargeld en met vakantiewerk verdiende geld gekochte exemplaren en krijgertjes (verjaardag, sinterklaas). Ik kon niet gratis muziek downloaden die ik na een week weer weggooide zodra ik het zat was. Je was dus ook nog eens heel kritisch. Je beluisterde de LP waar je je zinnen op had gezet aandachtig in de winkel alvorens te besluiten tot aankoop. Je kon je geld ook toen maar één keer uitgeven. Mijn generatie was zéker bevoorrecht ten opzichte van de oudere generaties die nog veel minder hadden. Een hoepel, een pop, een bal of een tol. Met vier, vijf of zes kinderen op één kamer. Niet ieder een eigen kamer met kleuren-TV, DVD-speler en computer die tevens als stereo-installatie dient.
Ligt het aan de opvoeding, aan het feit dat kinderen van nu vaak worden opgevoed in kinderdagverblijven, naschoolse opvang of door oppasmoeders? Begrijp me goed, vaders en moeders móeten vaak wel allebei werken, omdat het moderne leven onbetaalbaar is geworden, maar een goede zaak vind ik het niet. De regering stimuleert zelfs dat beide ouders werken, net als het uitstellen van kinderen krijgen, maar wil daarnaast dat het gezin de hoeksteen van de samenleving blijft. Een fraaie tegenspraak.
En dan heb ik het nog niet eens over gescheiden ouders die hun kinderen opvoeden met de nieuwe partner. Meestal is het de biologische moeder (dat is een ander soort biologisch dan bij Albert Heijn) die de kinderen grootbrengt met een zogenaamde stiefvader, wiens gezag meer dan eens onder vuur ligt. De kinderen zetten zich af tegen die man die hun vader niet is en daarom niets in te brengen heeft. Mogelijk uit zich dat ook in het al genoemde gewelddadige gedrag.
Ik weet het allemaal niet. Ik ben geen gedragsdeskundige of socioloog. Misschien lijkt het probleem erger of groter dan het is doordat we de beschikking hebben over snelle media, waarop elke minuut van de dag nieuwe berichten worden geplaatst. ‘Vroeger’ had je het TV-journaal en de krant met het belangrijkste nieuws en daar moest je het mee doen.
Een voorbehoud is hier op zijn plaats. Natuurlijk ben ik weer lustig aan het generaliseren en scheer ik alle jongeren over één kam. Maar als u eerdere stukken op mijn weblog heeft gelezen, dan weet u dat ik af en toe ietwat overdrijf. Natuurlijk zijn er jongeren die zich wel kunnen gedragen en die hun tijd wel zinvol weten te besteden. Ook al ontkom ik ook in hun geval niet aan de indruk dat ze enigszins verwend worden. Maar er is een groot verschil tussen verwend worden en verwend zijn.

* voor de nieuwere generatie: LP staat voor langspeelplaat, een soort grote, zwarte CD met een doorsnede van liefst dertig centimeter die je, zonder het oppervlak met je vingers aan te raken, héééél voorzichtig uit een beschermhoes moest halen, die op haar beurt weer in een hoes zat met daarop de naam van de band of artiest en de titel - die hoes was vaak een kunstwerk op zich, daar kan het CD-boekje niet tegenop; die grote zwarte schijf legde je dan op een zogenaamde platenspeler … enfin, kijk maar op http://nl.wikipedia.org/wiki/Grammofoon