Alles moet snel en kort

De vorige keer had ik het over Mozart en daarvoor over kunst in het algemeen. Je hoort tegenwoordig vaak de klacht dat 'de jeugd' niet of nauwelijks leest en niet naar 'echte' (=klassieke) muziek luistert. Om over musea en schilderkunst maar te zwijgen. Ik denk te weten hoe dat komt. Het waarderen van kunst staat of valt met GEDULD. En dat is nu juist het probleem. De jongelui groeien op in een haastige, vluchtige maatschappij. Meer dan honderd zenders op TV (dus zappen), MSN en SMS (dus korte, snelle berichten), veel te veel media en daardoor veel te veel indrukken (dus geen tijd en dus geen geduld om langere tijd aan één ding te besteden). Bij een echt literair boek duurt het even om 'erin' te komen. Pas na een bladzij of twintig begint het verhaal een beetje op gang te komen. Soms is er niet eens een verhaal, maar boeit een boek gewoon door de schrijfstijl. Maar vóór die tijd heeft de jeugdige allang afgehaakt. Hetzelfde geldt voor klassieke muziek. Koptelefoon op, licht gedimd en ogen dicht. Luisteren naar de instrumenten en de sfeer op je in laten werken. Nee hoor, snel en hard moet het zijn, meteen ter zake. Dus snelle, korte popsongs (is niet altijd iets mis mee, maar die bagger waar de jeugd van houdt slaat nergens op). En schilderijen al of niet in een museum? Laat maar zitten.

Nogmaals, je kunt pas iets ècht waarderen als je er de tijd voor neemt. En die tijd en dat geduld ontbreekt ten enen male bij veel (ik wil niet zeggen alle) jonge mensen. "Je krijgt meer geduld naarmate je ouder wordt en je dus eigenlijk niet veel tijd meer hebt." Dat is een uitspraak van de Vlaamse criticus en schrijver Marc Callewaert. Een waar woord waaraan niets valt toe te voegen.

Mozart en geen anderen (vrij naar Maarten 't Hart)

Ach, we zijn nu toch bezig. Ik had het over Mozart. Is er een geweldiger componist denkbaar? Bach zult u denken. Ongetwijfeld één der grootsten. Volgens de meesten dé grootste. Maar in mijn beleving is er geen mooier stuk dan de Haffnerserenade KV250 van W.A. Mozart. Iedere keer als ik terugkeer van de progrock naar de klassieke muziek kom ik bij dit magistrale stuk uit. Dat móet iets betekenen. Iets in dit meesterwerk maakt wat in mij los wat geen enkel ander klassiek werk kan bewerkstelligen. Ondanks het "Zie ginds komt de stoomboot uit Spanje weer aan" in mineur (wat was er eerder?) blijft dit onnavolgbare werk mij bekoren en draai ik het "grijs", voor zover je een harde schijf grijs kunt draaien. Bent u de kakofonie van de popmuziek beu? Luistert u naar de Haffnerserenade KV250 van Salzburger Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791; veel te jong gestorven of misschien wel niet?; wellicht had hij zijn niveau niet kunnen handhaven en was hij in herhaling gevallen) en u zult niet teleurgesteld worden.

Ik wou dat ik wou wat ik wou

Ik wou dat ik kon schrijven als Leon de Winter. Ik wou dat ik kon schilderen als Vincent Van Gogh. Ik wou dat ik kon componeren als Wolfgang Amadeus Mozart (staat nu op mijn koptelefoon). Ik wou dat ik...kon wat ik kan. Het is weer bijna vier weken geleden dat ik wat geschreven heb. En als je even niks te schrijven hebt, dan doe je maar wat. Zoals nu dus. Ik typ maar wat en zie, er ontstaat vanzelf een tekst. Misschien is het wel door alle boeken die ik deze zomer heb gelezen (vooral Leon de Winter) waardoor ik denk: "Wat heeft het voor zin, er is al zoveel geschreven en er is nog zo weinig origineels te verzinnen?" Maar zo mag je eigenlijk niet denken. Gelukkig zijn er genoeg schrijvers die wars zijn van alles en iedereen en gewoon schrijven. Door hen valt er tenminste nog wat te lezen. Ik heb met u al eens de frustratie gedeeld dat het ondoenlijk is om alles dat ooit geschreven is te lezen. Daar heb je minstens 1000 mensenlevens en heel veel tijd per leven voor nodig. En elke wandeling door de boekhandels die ik maak, maakt mij alleen maar nòg meer gefrustreerd. Maar ook daar moet ik mij niets van aantrekken. Gewoon een keus maken en lezen. Anders lees je nooit wat. Anders schrijf je nooit wat. Anders schilder je nooit wat. Anders componeer je nooit wat.

Nou vooruit, even iets actueels waar ik mij de laatste tijd over verbaasd heb. De pensioenen die gekort gaan worden. Hoe is het toch mogelijk dat ook nu weer de zakkenvullers vrijuit gaan en Jan met de pet zijn pensioen, dat waarschijnlijk al niet veel voorstelt, gedeeltelijk moet inleveren? Ed "Raket" Nijpels heeft net zijn hielen gelicht bij het ABP om een schandaal te voorkomen (het DSB-debacle waar hij mede debet aan was even buiten beschouwing gelaten), maar denkt u maar niet dat hij nu of straks na zijn vijfenzestigste (hij nog wel) ook maar íets tekort komt. Hij heeft zijn schaapjes op het droge. Nou weet ik niet zeker of het ABP bij de betreffende pensioenfondsen zit, maar zo niet, dan komt dat nog wel. Vroeger was er ook al heibel bij dat fonds. Weet u nog in de jaren tachtig? Directeur Beleggingen Mr. Dr. A.J.M. Masson was in opspraak vanwege steekpenningen. Hij is inmiddels allang overleden, om precies te zijn in 1994, maar tot zijn dood heeft hij vergeefs gevochten voor zijn rehabilitatie, want hij heeft zijn schuld nooit toegegeven. Toen ik in 1987 bij het ABP in Heerlen ging werken zat de affaire nog vers in het geheugen. Ach, we zullen nooit weten of hij echt onschuldig was. Feit blijft dat hoge functionarissen vroeger, nu en in de toekomst nooit geldzorgen hadden, hebben of zullen hebben. Of ze nou bij een pensioenfonds werken of niet. Als je veel hebt, dan maakt een paar duizend Euro nauwelijks verschil, maar voor alle mensen die nu al elk dubbeltje moeten omdraaien zal het er de komende tijd niet gemakkelijker op worden. Straks moeten ze er weer een baantje bijnemen om hun pensioen aan te vullen! Ziet u het voor u? Laat alle zakkenvullers uit verleden en heden maar eens wat terugstorten en je zult zien: het tekort is in één klap méér dan teniet gedaan!